Lektury dla klas I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ:
Propozycja lektur do wspólnego i indywidualnego czytania:
1. Hans Christian Andersen, Baśnie (do wyboru);
2. Justyna Bednarek, Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek (czterech prawych i sześciu lewych);
3. Jan Brzechwa, Brzechwa dzieciom;
4. Waldemar Cichoń, Cukierku, ty łobuzie!;
5. Agnieszka Frączek, Rany Julek! O tym, jak Julian Tuwim został poetą;
6. Dorota Gellner, Wścibscy;
7. Julita Grodek, Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie;
8. Tom Justyniarski, Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca;
9. Grzegorz Kasdepke, Detektyw Pozytywka;
10. Piotr Kordyasz, Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły (fragmenty);
11. Barbara Kosmowska, Dziewczynka z parku;
12. Zofia Kossak-Szczucka, Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata;
13. Maria Krüger, Karolcia;
14. Åsa Lind, Piaskowy Wilk;
15. Astrid Lindgren, Dzieci z Bullerbyn;
16. Hugh Lofting, Doktor Dolittle i jego zwierzęta;
17. Aleksandra i Daniel Mizielińscy, Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych;
18. Joanna Papuzińska, Asiunia;
19. Danuta Parlak, Kapelusz Pani Wrony;
20. Roman Pisarski, O psie, który jeździł koleją;
21. Janina Porazińska, Pamiętnik Czarnego Noska;
22. Maria Terlikowska, Drzewo do samego nieba;
23. Julian Tuwim, Wiersze dla dzieci;
24. Barbara Tylicka, O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśni i legendzie;
25. Danuta Wawiłow, Najpiękniejsze wiersze;
26. Łukasz Wierzbicki, Afryka Kazika, Dziadek i niedźwiadek„.
Lektury obowiązkowe dla klas IV-VI szkoły podstawowej (pozycje książkowe poznawane w całości):
1. Jan Brzechwa, Akademia Pana Kleksa;
2. Janusz Christa, Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks);
3. Clive Staples Lewis, Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa;
4. Ferenc Molnár, Chłopcy z Placu Broni;
5. John Ronald Reuel Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem;
Krótkie utwory literackie poznawane w całości, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie dla klas IV-VI szkoły podstawowej:
1. René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, Mikołajek (wybór opowiadań);
2. Ignacy Krasicki, wybrane bajki;
3. Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz (wybrane fragmenty);
4. Józef Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego;
5. wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, o Syzyfie, o Demeter i Korze, o Dedalu i Ikarze, o Heraklesie, o Tezeuszu i Ariadnie;
6. Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o talentach, o miłosiernym Samarytaninie;
7. wybrane podania i legendy polskie;
8. wybrane baśnie polskie i europejskie;
9. wybrane wiersze: Jana Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Anny Kamieńskiej, Joanny Kulmowej, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Jana Twardowskiego, oraz pieśni patriotyczne (w tym Rota Marii Konopnickiej).
Lektury obowiązkowe dla klas VII-VIII szkoły podstawowej (pozycje książkowe poznawane w całości):
1. Charles Dickens, Opowieść wigilijna;
2. Aleksander Fredro, Zemsta;
3. Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec;
4. Adam Mickiewicz, Dziady część II;
5. Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę;
6. Juliusz Słowacki, Balladyna;
Krótkie utwory literackie poznawane w całości, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie dla klas VII-VIII szkoły podstawowej:
1. Jan Kochanowski, wybór fraszek, wybrana pieśń, treny VII i VIII;
2. Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Świtezianka, Pan Tadeusz (księgi: I, II, IV, X, XI, XII);
3. Sławomir Mrożek, Artysta;
4. Henryk Sienkiewicz, Latarnik, Quo vadis (fragmenty);
5. Stefan Żeromski, Syzyfowe prace (fragmenty);
6. wybrane wiersze poetów wskazanych w klasach IV–VI, a ponadto wybrane wiersze: Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Bolesława Leśmiana, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Wisławy Szymborskiej, oraz aforyzmy Stanisława Jerzego Leca.
Przykładowe lektury uzupełniające dla klas IV-VIII:
1. Adam Bahdaj, Kapelusz za 100 tysięcy;
2. Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego (fragmenty);
3. Justyna Bednarek, Dom numer pięć;
4. Paweł Beręsewicz, Wszystkie lajki Marczuka;
5. Frances Hodgson Burnett, Tajemniczy ogród lub inna powieść;
6. Lewis Carroll, Alicja w Krainie Czarów;
7. Agatha Christie, wybrana powieść kryminalna;
8. Carlo Collodi, Pinokio;
9. Lloyd Cassel Douglas, Wielki Rybak;
10. Aleksander Dumas, Trzej muszkieterowie;
11. Arkady Fiedler, Dywizjon 303;
12. John Flanagan, Zwiadowcy. Księga 1. Ruiny Gorlanu;
13. Olaf Fritsche, Skarb Troi;
14. Ernest Hemingway, Stary człowiek i morze;
15. Emilia Kiereś, Rzeka;
16. Joseph Rudyard Kipling, Księga dżungli;
17. Janusz Korczak, Król Maciuś Pierwszy, Bankructwo małego Dżeka;
18. Rafał Kosik, Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi;
19. Barbara Kosmowska, Pozłacana rybka;
20. Barbara Kosmowska, Paweł Beręsewicz i inni, Gorzka czekolada i inne opowiadania o ważnych sprawach;
21. Zofia Kossak-Szczucka, Bursztyny (wybrane opowiadanie), Topsy i Lupus;
22. Marcin Kozioł, Skrzynia Władcy Piorunów;
23. Selma Lagerlöf, Cudowna podróż;
24. Karolina Lanckorońska, Wspomnienia wojenne 22 IX 1939–5 IV 1945 (fragmenty);
25. Stanisław Lem, Cyberiada (fragmenty);
26. Bolesław Leśmian, Klechdy sezamowe;
27. Kornel Makuszyński, wybrana powieść;
28. Andrzej Maleszka, Magiczne drzewo;
29. Alan Aleksander Milne, Kubuś Puchatek;
30. Lucy Maud Montgomery, Ania z Zielonego Wzgórza;
31. Małgorzata Musierowicz, wybrana powieść;
32. Ewa Nowak, Pajączek na rowerze;
33. Edmund Niziurski, Sposób na Alcybiadesa;
34. Sat-Okh, Biały Mustang;
35. Longin Jan Okoń, Tecumseh;
36. Raquel Jaramillo Palacio, Cudowny chłopak;
37. Katherine Paterson, Most do Terabithii;
38. Sara Pennypacker, Pax;
39. Jacek Podsiadło, Czerwona kartka dla Sprężyny;
40. Bolesław Prus, Katarynka, Placówka, Zemsta;
41. Rick Riordan, Percy Jackson i bogowie olimpijscy;
42. Henryk Sienkiewicz, Janko Muzykant, Krzyżacy, Sąd Ozyrysa, W pustyni i w puszczy;
43. Eric-Emmanuel Schmitt, Oskar i pani Róża;
44. Nicolas Sparks, Jesienna miłość;
45. Marcin Szczygielski, Teatr Niewidzialnych Dzieci, Arka czasu;
46. Alfred Szklarski, wybrana powieść;
47. Mark Twain, Przygody Tomka Sawyera;
48. Melchior Wańkowicz, Bitwa o Monte Cassino (fragmenty), Ziele na kraterze;
49. Danuta Wawiłow, Natalia Usenko, Wierzbowa 13. Opowieści z Wierzbowej 13;
50. Louis de Wohl, Posłaniec króla;
51. Roksana Jędrzejewska-Wróbel, Stan splątania;
52. Marcus Zusak, Złodziejka książek;
53. wybrane pozycje z serii Nazywam się… (np. Mikołaj Kopernik, Fryderyk Chopin, Maria Skłodowska-Curie, Jan Paweł II i inni);
54. inne utwory literackie i teksty kultury, w tym wiersze poetów współczesnych i reportaże.
W każdym roku szkolnym są obowiązkowo poznawane:
1. w przypadku klas IV–VI – co najmniej dwie pozycje książkowe,
2. w przypadku klas VII i VIII – co najmniej jedna pozycja książkowa – z listy przykładowych lektur uzupełniających lub spoza tej listy, wybrane przez nauczyciela lub zaproponowane przez uczniów.
Lektury obowiązkowe dla LICEUM I TECHNIKUM:
Lektura obowiązkowa – ZAKRES PODSTAWOWY.
1. Utwory literackie poznawane w całości:
1. Jan Parandowski, Mitologia, część I: Grecja;
2. Sofokles, Antygona;
3. William Szekspir, Makbet;
4. Molier, Skąpiec;
5. Adam Mickiewicz, Dziady cz. III;
6. Bolesław Prus, Lalka;
7. Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
8. Stanisław Wyspiański, Wesele;
9. Stefan Żeromski, Przedwiośnie;
10. Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
11. Albert Camus, Dżuma;
12. George Orwell, Rok 1984;
13. Sławomir Mrożek, Tango;
2. Krótkie utwory literackie poznawane w całości i utwory literackie poznawane we fragmentach:
1. Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;
2. Homer, Iliada (fragmenty);
3. wybrane utwory polskiego średniowiecza, w tym: Lament świętokrzyski (fragmenty), Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty);
4. Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
5. Ignacy Krasicki, wybrana satyra;
6. Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym Romantyczność;
7. Henryk Sienkiewicz, Potop (fragmenty);
8. Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (fragmenty);
9. Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty);
10. Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu;
11. Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat (fragmenty);
12. Marek Nowakowski, Górą „Edek” (z tomu Prawo prerii);
13. Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
14. Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach);
15. Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty)
3. Utwory poetyckie:
1. Horacy, wybrane utwory;
2. Bogurodzica,
3. Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; tren IX, X, XI;
4. wybrane wiersze poetów epoki baroku;
5. Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny;
6. Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze;
7. wybrane wiersze: Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Mirona Białoszewskiego, Józefa Czechowicza, Zbigniewa Herberta, Bolesława Leśmiana, Czesława Miłosza, Cypriana Kamila Norwida, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Haliny Poświatowskiej, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Tadeusza Różewicza, Juliusza Słowackiego, w tym Testament mój, Leopolda Staffa, Wisławy Szymborskiej, Juliana Tuwima.
Lektury obowiązkowe dla liceum i technikum – ZAKRES ROZSZERZONY.
1. Utwory literackie poznawane w całości. Utwory określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
1. Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki);
2. William Szekspir, Hamlet;
3. Juliusz Słowacki, Kordian;
4. realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert, Pani Bovary);
5. Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata;
6. Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy;
7. Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa;
8. Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku;
2. Krótkie utwory literackie poznawane w całości i utwory literackie poznawane we fragmentach. Utwory określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
1. Homer, Odyseja (fragmenty);
2. Dante Alighieri, Boska Komedia (fragmenty);
3. Franz Kafka, Proces (fragmenty);
4. Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe;
5. Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania;
6. wybrany esej Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta.
3. Utwory poetyckie. Utwory określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
1. wybrane utwory poetyckie z romantycznej literatury europejskiej;
2. Cyprian Kamil Norwid, Fortepian Chopina;
3. wybrane wiersze: Stanisława Barańczaka, Czesława Miłosza, Trakt moralny (fragmenty), Juliana Przybosia.
Lektury uzupełniające dla liceum i technikum. Przykładowe lektury uzupełniające.
W każdej klasie obowiązkowo jest poznawana co najmniej jedna pozycja książkowa z listy przykładowych lektur uzupełniających lub spoza tej listy, wybrana przez nauczyciela lub zaproponowana przez uczniów.
Utwory do XIX w. (w układzie chronologicznym):
1. Sofokles, Król Edyp;
2. Arystoteles, Poetyka (fragmenty), Retoryka (fragmenty);
3. Platon, Państwo (fragmenty);
4. Dzieje Tristana i Izoldy (fragmenty);
5. Giovanni Boccaccio, Sokół;
6. Erazm z Rotterdamu, Pochwała głupoty (fragmenty);
7. Tomasz Morus, Utopia (fragmenty);
8. Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (fragmenty);
9. Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich;
10. Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (fragmenty);
11. Miguel de Cervantes y Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (fragmenty);
12. Pedro Calderon de la Barca, Życie snem;
13. Piotr Skarga, wybrane kazanie;
14. Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragmenty z części I);
15. William Szekspir, Romeo i Julia;
16. Wolter, Kandyd, czyli optymizm (fragmenty);
17. Ignacy Krasicki, Monachomachia (fragmenty);
18. Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III (fragmenty);
19. Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła;
20. Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragmenty);
21. Juliusz Słowacki, Beniowski (fragmenty); Listy do Matki (fragmenty);
22. Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia;
23. Aleksander Fredro, Śluby panieńskie;
24. Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera (fragmenty), Faust (fragmenty);
25. George Byron, Giaur (fragmenty);
26. Adam Mickiewicz, Dziady cz. IV;
27. wybrane utwory epickie okresu romantyzmu: Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Victor Hugo, Nędznicy, Edgar Allan Poe, wybrane opowiadanie, Henryk Rzewuski, Pamiątki Soplicy (fragmenty);
28. Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem;
29. Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki (fragmenty).
Utwory z XX w. (w układzie chronologicznym):
1. Stefan Żeromski, Echa leśne, Ludzie bezdomni;
2. Eliza Orzeszkowa, Gloria victis;
3. Gabriela Zapolska, Moralność pani Dulskiej;
4. Aldous Huxley, Nowy wspaniały świat;
5. Zofia Nałkowska, Granica;
6. Joseph Conrad, Lord Jim;
7. Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919;
8. Florian Czarnyszewicz, Nadberezyńcy;
9. Witold Pilecki, Raport Witolda;
10. Zofia Nałkowska, Przy torze kolejowym (z tomu Medaliony);
11. Kazimierz Moczarski, Rozmowy z katem (fragmenty);
12. Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty);
13. Tadeusz Różewicz, Kartoteka;
14. Józef Czapski, Na nieludzkiej ziemi (fragmenty);
15. Leopold Tyrmand, Dziennik 1954 (fragmenty);
16. Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie;
17. Stanisław Lem, Wizja lokalna, Solaris;
18. John Ronald Reuel Tolkien, Władca pierścieni. Drużyna pierścienia;
19. William Golding, Władca much;
20. Bohumil Hrabal, wybrane opowiadania;
21. Eugène Ionesco, Lekcja;
22. Samuel Beckett, Czekając na Godota;
23. Friedrich Dürrenmatt, Wizyta starszej pani;
24. Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie);
25. Gustaw Herling-Grudziński, Wieża;
26. Wiesław Myśliwski, Widnokrąg;
27. Umberto Eco, Imię róży;
28. Olga Tokarczuk, Prawiek i inne czasy;
29. Antoni Libera, Madame.
Utwory z XXI w. (w układzie alfabetycznym):
1. Petra Dvořáková, Wrony;
2. Sigríður Hagalín Björnsdóttír, Wyspa;
3. Paweł Huelle, Castorp, Śpiewaj ogrody;
4. Cixin Liu, Wspomnienie o przeszłości Ziemi (tom I – Problem trzech ciał);
5. Wiesław Myśliwski, Traktat o łuskaniu fasoli;
6. Tomasz Różycki, Dwanaście stacji;
7. Andrzej Stasiuk, Jadąc do Babadag;
8. Mariusz Szczygieł, Nie ma;
9. Monika Sznajderman, Pusty las;
10. Dorota Terakowska, Poczwarka;
11. Olga Tokarczuk, Bieguni, Opowiadania bizarne;
12. Marcin Wicha, Rzeczy, których nie wyrzuciłem.
Teksty proponowane do samokształcenia:
1. Słownik 100 tysięcy potrzebnych słów, red. Jerzy Bralczyk;
2. Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto. Opowieść o sztuce europejskiej naszej ery;
3. Jan Błoński, Język właściwie użyty. Szkice o poezji polskiej drugiej połowy XX wieku;
4. Grażyna Borkowska, Pozytywiści i inni;
5. Człowiek Grecji, red. Jean-Pierre Vernant;
6. Człowiek renesansu, red. Eugenio Garin;
7. Włodzimierz Dłubacz, O kulturę filozofii;
8. Umberto Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu;
9. Karol Estreicher, Historia sztuki w zarysie;
10. Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. Katarzyna Kłosińska;
11. Keith Houston, Książka. Najpotężniejszy przedmiot naszych czasów zbadany od deski do deski;
12. Johan Huizinga, Jesień średniowiecza;
13. Jacques Le Goff, Człowiek średniowiecza;
14. Czesław Jaroszyński, Piotr Jaroszyński, Kultura słowa. Podstawy retoryki klasycznej;
15. Piotr Jaroszyński, Człowiek i nauka. Studium z filozofii kultury;
16. Karl Jaspers, Idea uniwersytetu;
17. Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury;
18. Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński, Królewski dar. Co Polska i Polacy dali światu;
19. Jacek Kowalski, Niezbędnik Sarmaty;
20. Jakub Zdzisław Lichański, Retoryka. Historia – Teoria – Praktyka, t. I i II;
21. Tadeusz Lubelski, Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty;
22. Jan Miodek, Słownik ojczyzny polszczyzny;
23. Anna Nasiłowska, Literatura okresu przejściowego 1975–1996;
24. O polską kulturę humanistyczną. Z Mieczysławem Albertem Krąpcem OP rozmawia Piotr Stanisław Mazur;
25. Maria Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany;
26. Popularna encyklopedia mass mediów, red. Józef Skrzypczak;
27. Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. Edyta Bańkowska, Agnieszka Mikołajczuk;
28. Ryszard Przybylski, Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego;
29. Zbigniew Raszewski, Krótka historia teatru polskiego;
30. Teresa Skubalanka, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje;
31. Stanisław Stabryła, Starożytna Grecja;
32. Anna Świderkówna, Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta, Rozmowy o Biblii;
33. Wielka encyklopedia Polski, t. 1 i 2;
34. Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii, Dzieje sześciu pojęć, Droga przez estetykę;
35. Mieczysław Tomaszewski, Muzyka w dialogu ze słowem. Próby, szkice, interpretacje;
36. Lidia Winniczuk, Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu.
FILOZOFIA zakres podstawowy – Lektura obowiązkowa:
1. Platon, Obrona Sokratesa;
2. Platon, fragmenty z następujących dialogów: Państwo (514 a – 517 a), Fedon (78 d – 80 b, 98 c – 100 b), Uczta (209 e – 212 c);
3. Arystoteles, Etyka nikomachejska (ks. II, 7–8, 1107 a);
4. Epikur, List do Menoikeusa (wybrany fragment);
5. Seneka (wybrany fragment).
ETYKA – Lista lektur zalecanych do wykorzystania przy omawianiu wybranych zagadnień etycznych:
1. Arystoteles, Etyka nikomachejska (fragmenty);
2. Epikur, List do Menoikeusa (fragmenty);
3. Roman Ingarden, Książeczka o człowieku (fragmenty);
4. Immanuel Kant, Uzasadnienie metafizyki moralności (fragmenty);
5. Tadeusz Kotarbiński, Medytacje o życiu godziwym (fragmenty);
6. John Stuart Mill, Utylitaryzm (fragmenty), O wolności (fragmenty);
7. Karol Wojtyła, Miłość i odpowiedzialność (fragmenty);
8. św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna (fragmenty).
